Ik hoorde gisteren op het nieuws dat het aantal langdurige zieken flink de hoogte is ingeschoten, waarbij vooral het woord burnout valt. Op zich is dat geen nieuws meer. We weten het al een poos.

En intussen zijn al heel wat bedrijven wakker geschoten en is men met man en macht allerlei programma’s in het leven aan het roepen om die demon tegen te gaan. De consultancy bureau’s zijn er erg blij mee, want weeral een item waar ze hun expertise kunnen op inzetten en hun winsten optrekken. Niets op tegen, zolang het maar helpt.

Maar daar knelt nogal eens het schoentje. Hoe vaak helpen die programma’s? En vooral, hoeveel helpen ze? En voor hoelang?

Ik heb hier in het begin een aantal blogs geschreven over burnout, want ik heb heel wat mensen in mijn praktijk zien passeren met die symptomen. Het oogpunt vanuit degene die het lijdend voorwerp is werd dus al eerder belicht.

Maar nu wil ik het wel eens hebben over het aandeel van de werkgever.

Het is inderdaad zo dat de combinatie van een aantal eigenschappen van mensen ervoor kan zorgen dat iemand meer vatbaar is voor burnout. Perfectionisme of behoefte aan structuur zijn daar voorbeelden van. Maar de sfeer, de cultuur en de aanpak van het werk binnen het bedrijf zijn cruciaal.

Dat betekent dat  bedrijven in eerste instantie moeten investeren in het degelijk opleiden van de baasjes. Die moeten op hun beurt eerst en vooral leren dat ze oog moeten hebben voor de gebruiksaanwijzing van elk individu apart. Iedereen is anders, en het is een hele opgave om tijd te maken en te luisteren naar je mensen als je als baas zelf ook verzopen zit in het werk. Of sommige bazen vinden het ook helemaal niet leuk of niet nodig om erachter te komen wat mensen begeestert of wat hen tegenzit. Voor velen is leiderschap nog altijd synoniem met ‘sturen’ tout court.

Maurice Bruel heeft ooit een boekje geschreven over ‘Boeien en Binden van Mensen’. Laat ik dat even als handvat gebruiken om alvast wat klaarheid of om een start te geven.

Er zijn mensen die in hun job zoeken naar de uitdaging, naar nieuwe dingen doen en leren, die houden van verandering of die ambitieus zijn. Dat zijn de ‘geboeide’ mensen. Geef hen wat hen motiveert en geef hen vrijheid en verantwoordelijkheid. Ga niet zitten duwen op dat soort mensen, en haal je hete adem uit hun nek. Daar gaan ze zich vreselijk aan ergeren en dan zullen ze binnen de kortste keren op zoek gaan naar een andere baan.

Maar er zijn ook mensen die hun werkvreugde halen uit de sociale contacten die ze hebben in hun job, de mensen die loyaal zijn en ervan houden om hun collega’s te helpen en te ondersteunen. Er zijn mensen die ervan houden om ondersteund te worden, of die graag zoveel mogelijk kennis opdoen vooraleer ze aan iets nieuws willen beginnen. Dat zijn de ‘gebonden’ mensen. Voor hen moet je je deur openzetten zodat ze ten allen tijde beroep op je kunnen doen om iets te vragen of te bespreken. Zij houden van overleg en stemmen graag af. Laat die mensen niet verzuipen in een open zee.

Er zijn mensen die structuur verlangen, er zijn mensen die een afschuw hebben van structuur en alleen goed functioneren in een zekere chaos en vrijheid. Er zijn mensen die pas in gang schieten wanneer ze elk detail van hun opdracht kennen en er zijn mensen die griezelen wanneer elk detail al voor hen is uitgetekend.

En de meeste mensen hebben behoefte aan informatie over het geheel. Wat zijn de vooruitzichten, wat is de strategie, wat komt er op ons af? Geef tenminste een beetje zicht op het brede plaatje van het bedrijf of van de afdeling en al hetgeen er gebeurt.

Moet je dan een psy zijn om een goede baas te zijn? Bijlange niet. Met een beetje interesse in je medewerkers en met een gezonde dosis inlevingsvermogen kom je al een heel eind. Maar is het niet daar dat onze huidige leidinggevenden nog een spurtje zouden moeten doen?

Dus, aan de consultants van deze wereld: met zijn allen dat soort training ontwikkelen en neerzetten in onze bedrijven. Of moeten we beginnen bij onze politiekers?